Μασκαρόνε…

Της Ελευθερίας Μηλάκη

Χρειαζόμαστε καινούριες αναμνήσεις… Πόσο ακόμα να σκέφτεσαι τη ζωή σου και να ονειρεύεσαι κρυμμένος στο σπίτι…

Μια από τις αγαπημένες μου δραστηριότητες όταν ήμουν μαθήτρια, ήταν να παρακολουθώ με τη γιαγιά μου λατινοαμερικάνικες σειρές στην τηλεόραση. Μάλιστα είχα ένα σημειωματάριο και σημείωνα τις λέξεις όπως ακριβώς τις άκουγα, με αποτέλεσμα να έχω μάθει ένα αρκετά ευρύ λεξιλόγιο βραζιλιάνικης γλώσσας, δηλαδή πορτογαλικών. Σε μία σειρά ήταν μια οικογένεια που ζούσε σε μια έπαυλη, στην οποία υπήρχε ένα μυστηριώδες δωμάτιο. Εκεί κατοικούσε το φάντασμα μιας γυναίκας, η οποία έκρυβε ένα μυστικό ημερολόγιο με σημαντικές πληροφορίες που θα επηρέαζαν τις ζωές όλων, αν αποκαλύπτονταν. Είχα μεγάλο φόβο για όλο αυτό, το δωμάτιο μαζί με το φάντασμα και το… diariο (ημερολόγιο) της Αλίσιας Σ. Μια άλλη τρομακτική φιγούρα ήταν το μοχθηρό κογιότ, ο Μασκαρόνε, στο Γύρο του κόσμου σε 80 μέρες στην τηλεόραση. Έτρεμα όταν έβλεπα το μάτι του να γυαλίζει, όμως συνέχιζα να βλέπω τη σειρά και αυτός ο φόβος είχε κάτι το συναρπαστικό. Έβγαινε ο Μασκαρόνε, γυάλιζε το μάτι του, δήλωνε παρών: «Μασκαρό..νε!…» και τον φοβόμασταν πολύ εγώ και η αδερφή μου. Δεν ξέρω αν έτσι το είχαν σχεδιάσει οι δημιουργοί της σειράς, για μας ήταν σαν ταινία τρόμου τότε!

Στα παιδικά βιβλία, μου προκαλούσαν τρόμο δύο βιβλία της σειράς τα πέντα λαγωνικά και συγκεκριμένα «το μυστήριο του χαμένου πρίγκιπα» και «το μυστήριο του πύργου». Πέντε παιδιά αναλάμβαναν να λύσουν κάθε φορά ένα μυστήριο. Στο πρώτο, είχε χαθεί ένας πρίγκιπας, διάδοχος κάποιου θρόνου και τελικά αν θυμάμαι καλά τα πέντα λαγωνικά τον βρήκαν σε ένα καταυλισμό τσιγγάνων μεταμφιεσμένο σε μικρό τσιγγάνο. Στο μυστήριο του πύργου αναζητούσαν έναν πίνακα αξίας που είχε χαθεί και τελικά τον βρήκαν σε ένα πύργο, στο υπόγειο, όπου κατέβαινες από μια καταπακτή. Και τα δύο βιβλία μου προκαλούσαν τρόμο και όμως τα διάβασα ως το τέλος με την ασφάλεια που μου έδινε το γεγονός ότι ήταν αναμμένο το φως και οι γονείς μου εκεί. Και πάλι το θρίλερ είχε τη γοητεία του. 

Στο γυμνάσιο, η μητέρα μου πήγαινε σε μία εκκλησία αιρετικών, τότε ήταν σε αναζήτηση. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε όταν μια μέρα τη συνόδεψα και άκουσα να λένε ότι μια μέρα η εκκλησία τους θα… αρπαχθεί από το Θεό και όλοι οι υπόλοιποι θα μείνουν στη γη με το διάβολο και τον αντίχριστο και θα είναι μια πραγματική κόλαση. Τώρα αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να είμαι δεκατριών δεκατεσσάρων χρονών και να πιστέψω κάτι τέτοιο. Από τότε με κατέλαβε τρόμος ότι θα αρπαχθεί η μητέρα μου και εγώ θα μείνω εδώ. Δεν σκέφτηκα καν τι θα συνέβαινε με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας, η προοπτική και μόνο ότι η μητέρα μου θα φύγει και εγώ θα μείνω πίσω που προκαλούσε τρόμο, πανικό. Από τότε, χωρίς να πω σε κανένα το γιατί, την ακολουθούσα κάθε φορά. Αν είναι, να αρπαχθώ και εγώ μαζί της, σκεφτόμουν. Κατά τη διάρκεια της… «προσευχής» ερχόταν στους πιστούς η επιφοίτηση και… μιλούσαν… «ξένες γλώσσες». Όταν οι πιστοί χαρούμενοι έλεγαν ο ένας στον άλλο «εγώ μίλησα γαλλικά», «εγώ μίλησα ρώσικα», «εγώ μίλησα κινέζικα», όχι μόνο δεν μου φαινόταν περίεργο όλο αυτό, αλλά παρακαλούσα και εγώ να μου έρθει η «γλωσσολαλιά». Επίσης στο χωριό υποτίθεται ότι υπήρχε ένας νεαρός που έπασχε από ψυχιατρικά προβλήματα και είχε κάνει κάποιες επιθέσεις και ήταν ο φόβος και ο τρόμος μου μην τον συναντήσω καμιά φορά στο δρόμο μου. Νομίζω ότι οι περιγραφές πρέπει να ήταν υπερβολικές, δεν νομίζω να ήταν το τρομερό τέρας που είχα πλάσει στη φαντασία μου χωρίς ποτέ να τον έχω δει. Επίσης είχα ακούσει για κάτι παιδιά που για κάποιο λόγο νόμιζα ότι ήταν τρομακτικά και δεν έπρεπε να τα συναντήσω μπροστά μου. Αυτά τα είχα δει και στην όψη τουλάχιστον φαίνονταν κανονικά. Όταν έκανα τη βόλτα μου στο χωριό προσπαθούσα να μη σκέφτομαι αρνητικά πράγματα για δυσάρεστες συναντήσεις και απλά παρατηρούσα τον κόσμο, χαιρετούσα αν έβλεπα κάποιες γυναίκες να κάθονται στην άκρη του δρόμου και μια φορά άκουσα να λένε «και τώρα τι θα απογίνουμε που τέλειωσε η Μαριάννα» (μία λάτιν σειρά). Αυτό και αν ήταν φόβος. Την είχα και εγώ αυτή την ανησυχία, αλλά μετά κάποια άλλη σειρά άρχιζε και νέοι ήρωες μοιράζονταν μαζί μας το δράμα τους. Ο Ρενάτο, η Μαρία, η Πακίτα και δεν θυμάμαι ποιοι άλλοι.

Πριν από όχι πάρα πολύ καιρό είχα διαβάσει στις ειδήσεις ότι ένας Τούρκος στο Παρίσι σκοτώθηκε παίζοντας ρώσικη ρουλέτα, για να εντυπωσιάσει μια γυναίκα! Μέχρι τότε είχα ακούσει τις λέξεις αυτές, αλλά δεν ήξερα τι σημαίνει, νόμιζα ότι ήταν η ρουλέτα που έχουν στα καζίνο, ένα είδος αυτής. Μετά έψαξα στο ίντερνετ και βρήκα ότι είναι παιχνίδι με όπλο που δεν ξέρεις πότε θα σε βρει η σφαίρα και είναι είτε για αυτοκτονία είτε για βασανισμό ή εκβιασμό. Αυτό είναι που ζούμε τώρα και ειδικά αυτοί που είναι «ευπαθείς» κατά κάποιο τρόπο. Περνάει η μέρα και λες, σήμερα δεν με βρήκε το κακό. Ρώσικη ρουλέτα με όπλο ένα μικροοργανισμό… Κάτι περίεργο που πρόσεξα ήταν ότι η λέξη «ευπαθής» χρησιμοποιείται τώρα και  άλλες περιπτώσεις, μετά τη χρήση της για τις λίστες αυτών που είναι ευάλωτοι στον ιό. Είδα να χρησιμοιποιείται αντί της λέξης «άπορος» ή ευάλωτος κοινωνικά. Όχι δουλειές στους ευπαθείς, οι ευπαθείς πιθανότατα θα χάσουν τη μάχη, οι ευπαθείς θα είναι άνεργοι, άρα φτωχοί, άρα εξαθλιωμένοι και αποκλεισμένοι… Εμένα αυτή τη στιγμή αυτό με τρομάζει πιο πολύ. Γιατί αν το καλοσκεφτεί κανείς, όλοι μπορεί να έχουμε κάτι από αυτά που λένε οι λίστες, για παράδειγμα μερικά κιλά παραπάνω… Αυτό είναι επιστροφή σε άλλες εποχές και δεν αναφέρομαι στο Ολοκαύτωμα, αλλά στο Μεσαίωνα, όταν έκαιγαν τους ασθενείς με πανούκλα μαζί με τα σπίτια τους για ασφάλεια και απολύμανση. Και δεν με νοιάζει το γεγονός ότι είμαστε στην Ευρώπη, στην παγκοσμιοποίηση και κάνουμε ό,τι κάνουν όλες οι χώρες. Αυτό είναι δικαιολογία. Και τελικά, γιατί δεν δίνουν οικονομική βοήθεα σε αυτούς που κινδυνεύουν περισσότερο από τον ιό, ώστε να μπορούν να μείνουν σπίτι και να προστατευτούν; Πόσα θα απαιτούσε αυτή η δαπάνη; Αν μείνουν κλεισμένοι σε ένα δωμάτιο, σαν το φάντασμα της Αλίσιας Σ., θα σωθούν;

Κάποιοι παίζουν με τον κίνδυνο αγνοώντας τα μέτρα προστασίας, όμως γενικά η ρώσικη ρουλέτα του ιού σκοτώνει και παράλληλα φτωχοποιεί. Φοβάμαι τη φτώχεια πιο πολύ από τον κορωνοϊό, πιο πολύ από την κάθε αρρώστια, πιο πολύ και από το θάνατο. Γιατί σε αυτόν τον κόσμο φτώχεια σημαίνει ότι χάνεις την αξιοπρέπεια που δικαιούσαι σαν άνθρωπος, που δικαιούται ο κάθε άνθρωπος. Μήπως έπαθα κάποιο είδος όψιμου κατοχικού συνδρόμου; Μια ζωή με αξιοπρέπεια έχει μεγαλύτερη σημασία από την ίδια τη ζωή. Αυτό ξεχάσαμε. Πόσο μάλλον όταν δεν σώζεται ούτε η ζωή. Θυσιάζουμε τα πάντα για την πνοή μας, για τη βιολογική ζωή και βλέπουμε ζωές να χάνονται κυριολεκτικά και ζωές να καταστρέφονται επίσης κυριολεκτικά. Γυαλίζει το μάτι του Μασκαρόνε… Τόσοι φτωχοί μαζεμένοι είναι παράδεισος για τα σαρκοβόρα. Τραπεζίτης ήταν ο Μασκαρόνε. Κακός και αποφασισμένος.

Φοβάμαι για τους ανθρώπους του μόχθου. Τώρα δεν είναι μόνο οι μετανάστες που τους εκμεταλλεύονται στην εργασία, είναι όλοι. Ο σερβιτόρος της καφετέριας στο κέντρο της Αθήνας που μια μέρα έβγαλε έξω τον Αμπντούλ και το φίλο του, τώρα είναι άνεργος. Μπήκα στο μαγαζί ντυμένος έτσι, «καλά» και δεν μου είπε τίποτα, διηγείται. (Ωχ, αυτός «καλά» εννοεί να φοράει τρεις καδένες στο λαιμό, βελούδινο μπορντώ σακάκι και στενό τζην). Μετά μπήκε ο φίλος μου και του είπε πέρασε έξω. Και σύ. Είπε αμέσως μετά σε μένα. Γιατί; Ρώτησα θυμωμένος; Υπάρχει κάποια ταμπέλα έξω που λέει έξω οι ξένοι; (Και στην Αμερική έτσι γινόταν με τους μαύρους, τον διακόπτω). Δεν ξέρω για τους μαύρους, εγώ σου λέω για μένα. Έχουμε καλεσμένους, αν θέλετε καθίστε έξω. Είσαι τρελός; Το μαγαζί είναι άδειο και θα καθίσουμε έξω καταχείμωνο; Και φύγαμε. Τώρα δουλεύουν μαζί στην οικοδομή, μαζί σκοτώνονται, μαζί σιωπούν. Έλληνες και ξένοι. Τώρα δεν είναι παραλήρημα, μιλάνε όντως πολλές γλώσσες… Με τρομάζει που υπάρχουν αυτοί που πιστεύουν ότι δεν χρειάζεται να είναι όλοι οι άνθρωποι ίσοι, αλλά πρέπει να υπάρχουν πρίγκιπες και δούλοι. Και όμως αν ψάξεις λίγο, θα βρεις και στους καταυλισμούς πρίγκιπες. Χάθηκε ο πίνακας από το κάδρο. Σε ποια καταπακτή να βρίσκεται; Μας έκλεψαν τον πιο ακριβό πίνακα και πρέπει να τον βρούμε πριν τον καταστρέψουν. Αντικαταστήσαμε την ζωή με μια απαίσια κατάσταση. Πρώτα βγαίνει ο Κορωνοϊός, μετά βγαίνει το metoo, μετά ο Λιγνάδης και μετά ο… Ερντογάν. Γκέστ σταρ η Μήδεια που τελικά δεν κράτησε και πολύ. Το πρόγραμμα της τηλεόρασης πραγματικά τρομάζει και βλέπουν και είναι και μικρά παιδιά στο δωμάτιο και ακούνε στις ειδήεις των οχτώ όλο αυτό το ρεπερτόριο. Ακόμα και οι κακούργοι στις δημοκρατίες δικαιούνται ανθρώπινη μεταχείριση. Αν είναι να στήσουμε εκτελεστικά αποσπάσματα για τους κατηγορούμενους και τους καταδικασμένους. Όπως κάνουν για παράδειγμα στην Ινδία. Το λιντσάρισμα και η εκτέλεση δεν έχουν θέση σε μια δημοκρατική χώρα και αυτά που βλέπω με τρομάζουν. Και όσο για τον εμβολιασμό, πιο πολλή φροντίδα έδειξε το  Μπαγκλαντές που δεν θεωρείται τόσο αναπτυγμένο όσο εμείς. Ε, όχι. Δεν είναι υπόδειγμα το πρόγραμμα εμβολιασμών όπως δήλωσε ο υπουργός υγείας. Τι θα λέγατε για μια ειδική σφραγίδα να μπαίνει σε όλους τους ευπαθείς σε εμφανές σημείο, όπως τα τατουάζ στο Άουσβιτς, έτσι ώστε να μην τους πλησιάζει κανείς και να προστατεύονται έτσι σίγουρα; Αντί για προστασία έχουμε φοβία για τους συνανθρώπους μας…

Έβλεπα την εκπομπή της Αγγελικής Νικολούλη μόνη στο φοιτητικό μου διαμέρισμα και φοβόμουν, όμως συνέχιζα να βλέπω. Όταν τέλειωνε η εκπομπή και έσβηνα το φως και την τηλεόραση, φοβόμουν τόσο πολύ, που ήθελα να κρυφτώ κάτω από το κρεβάτι. Δεν ήξερα πού να κρυφτώ. Όμως δεν ήταν τίποτα, αν το συγκρίνεις με αυτό που ζούμε τώρα. Η πραγματικότητα, η επικαιρότητα, έγινε ταινία τρόμου που δεν έχει τίποτα το αθώο. Δεν νομίζω τελικά ότι το πρόβλημα είναι ο κορωνοϊός. Κλεισμένοι στο δωμάτιο με το φάντασμα της Αλίσιας Σ. περιμένουμε ίσως κάποιο θαύμα. Περιμένουμε και τους τουρίστες. Γυαλίζει το μάτι του Μασκαρόνε.